ACNES
Maag-darm-leverziekten (MDL)
Wat is ACNES?
ACNES is een Engelse afkorting die staat voor Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome. In het Nederlands staat dit ook wel bekend als het buikwandpijnsyndroom. De pijn bij ACNES ontstaat door beknelling van de huidtakjes van de voorste zenuwuiteinden van de tussenribben.
Kort uitgelegd: in de buik lopen veel zenuwen. De huidtakjes van sommige zenuwen zorgen voor gevoel in de huid van de buik. Om bij de huid te komen, moet het zenuwuiteinde door de rechte buikspier gaan. Deze spier heeft een strak kapsel. Om daar doorheen te komen, moet de zenuw (met zijn huidtakjes) het kapsel op verschillende plaatsen doorboren. Daarbij kunnen de huidtakjes bekneld raken.

Hoe herken je ACNES?
Bij ACNES ontstaat er pijn door een beknelde zenuw in de buikwand. De meeste patiënten met ACNES hebben al langere tijd buikklachten, variërend van milde tot onhoudbare pijn. De pijn kan worden waargenomen bij alle leeftijdscategorieën. Het is, ook bij artsen, een nog vrij onbekende aandoening.
Mogelijk heeft je last van ACNES als je de volgende symptomen herkent:
- De pijn is met één vinger aan te wijzen
- De pijn verergert bij inspanning
- Het is een doffe, zeurende en soms stekende pijn
- Bij heftige pijn kan sprake zijn van opboeren, misselijkheid of een opgeblazen gevoel
- Er zijn problemen met de ontlasting en/of de blaas
- De houding kan veranderen
- Kleding zit vervelend
Wat is de oorzaak van ACNES?
Wat de precieze oorzaak is voor het ontstaan van ACNES is nog onduidelijk. Soms is er een uitlokkende factor geweest. Bij sommige patiënten ontstaat het na een operatie, zoals een blindedarmoperatie, een keizersnede of galblaasoperatie. Bij andere patiënten is er een relatie met sportieve activiteiten, zoals buikspieroefeningen. Bij sommige vrouwen ontstaat de pijn tijdens een zwangerschap of direct na de bevalling. Bij meer dan de helft van de patiënten is er geen duidelijke oorzaak bekend.
Hoe wordt ACNES vastgesteld?
Voordat de diagnose ACNES gesteld wordt, is er meestal al veel onderzoek (bijvoorbeeld een scan of bloedonderzoek) naar andere aandoeningen verricht. Dit omdat artsen niet direct aan ACNES denken, maar bijvoorbeeld wel aan problemen met inwendige organen, zoals de maag of darmen. Wanneer de arts wel het syndroom in gedachte heeft, blijkt het verhaal van de patiënt samen met lichamelijk onderzoek meestal genoeg om de diagnose te stellen.
Het lichamelijk onderzoek bestaat vaak uit de volgende onderdelen:
- De MDL-arts test het gevoel van de buikhuid. Bij een groot deel van de patiënten met ACNES is er een gebied waar de buikhuid minder gevoelig of juist overgevoelig is.
- Het maximale pijnpunt kan met één vinger gevonden worden. Neemt de pijn toe bij aanspannen van de buikspier dan noemen we dat het symptoom van Carnett.
- De MDL-arts verricht een ‘pinch-test’. Hierbij knijpt de MDL-arts voorzichtig in de buikhuid op de pijnlijke plaats om te kijken of dit als opvallend of extreem vervelend wordt ervaren.
Hoe wordt ACNES behandeld?
De behandeling wordt aangepast op de ernst van de pijn. Voor sommige patiënten is het (eindelijk) hebben van een diagnose en adviezen over prettige houdingen al genoeg. Voor anderen, zeker in het geval van hevige pijn, is een behandeling gewenst.
Diagnostische injecties
Bij ernstige pijnklachten wordt eerst een diagnostische injectie gegeven met een verdovend middel (lidocaïne). Deze injectie verlicht de pijn voor veel mensen direct. Meestal raakt de verdoving na een aantal uur uitgewerkt. Sommigen ervaren dagen tot wekenlang verlichting na de injectie. Ongeveer 15 tot 20% van de patiënten blijft permanent pijnvrij na deze injectie.
Herhaalde injecties
Bij terugkerende pijn kunnen de injecties herhaald worden, eventueel met een ontstekingsremmer op basis van hormonen (corticosteroïden). Hierdoor wordt nog eens 10 tot 15% van de patiënten pijnvrij. Gewone pijnstillers werken vaak onvoldoende bij ACNES, omdat het om zenuwpijn gaat. Herhaalde injecties worden in het Anna ziekenhuis uitgevoerd door de pijnarts of de chirurg. De MDL-arts verricht in het Anna Ziekenhuis enkel de eerste diagnostische injectie met lidocaïne.
Andere behandelmogelijkheden
Wanneer injecties niet helpen, kan de MDL-arts je doorverwijzen naar de ACNES poli van het Máxima medisch centrum in Veldhoven.
Hier kunnen de artsen aanvullende behandelmogelijkheden bespreken zoals een operatie, Pulsed RadioFrequency (PRF) of transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS).
In enkele gevallen gaat de arts met u in overleg over een andere vorm van pijnbestrijding, zoals medicijnen (gabapentine, pregabaline of amitryptilline), manuele en/of bindweefseltherapie.
Meer informatie?
Voor meer informatie over ACNES en de behandelmogelijkheden kijk op: