Alvleesklierontsteking (Pancreatitis)
Maag-darm-leverziekten (MDL)
Deze folder geeft je informatie over acute alvleesklierontsteking (pancreatitis) en wat we daar tegen kunnen doen. Maar iedere situatie is anders, en dus kan je behandeling anders zijn dan wat hier staat.
Wat is een acute alvleesklierontsteking?
Een acute alvleesklierontsteking, ook wel acute pancreatitis genoemd, is een ontsteking van de alvleesklier die je plotseling krijgt.
Wat is en doet de alvleesklier?
We noemen de alvleesklier ook wel pancreas. Dit orgaan ligt dwars in je buik (zie afbeelding hieronder). De alvleesklier is ongeveer 15 cm lang en 1 tot 3 cm dik. De kop van de alvleesklier ligt in de ‘binnenbocht’ van het bovenste stuk van je darmen, de twaalfvingerige darm. Aan de bovenkant ligt de alvleesklier tegen de maag, aan de onderkant tegen de dunne darm.
Dit doet de alvleesklier:
1. Regelen van de bloedsuikerspiegel
De alvleesklier maakt verschillende hormonen. Één daarvan is insuline. Insuline houdt je bloedsuiker op een normaal niveau. Als je lichaam te weinig insuline maakt, krijg je suikerziekte (diabetes). Als je te weinig insuline hebt door een alvleesklierontsteking noemen we dat ook wel endocriene insufficiëntie.
2. Spijsvertering
De alvleesklier maakt enzymen, dat zijn eiwitten die helpen om je eten te verteren. Deze enzymen komen via een buisje in de twaalfvingerige darm terecht. Deze spijsverteringsenzymen gaan pas werken als ze in de dunne darm zijn. Soms gaat dit fout en zijn de enzymen in de alvleesklier al actief. De alvleesklier gaat langzaam kapot door de enzymen en raakt ontstoken. Je kunt ook te weinig spijsverteringsenzymen hebben, dat noemen we ook wel exocriene insufficiëntie.
Welke klachten heb je bij een alvleesklierontsteking?
Een aanval van acute alvleesklierontsteking kan zorgen voor hevige pijn in de (boven-)buik. Vaak doet ook je rug pijn. Je voelt je dan erg ziek. Sommige mensen zijn misselijk en moeten overgeven. Je kunt last hebben van koorts of een snellere ademhaling.
Een alvleesklierontsteking verloopt in 70% tot 90% van de gevallen mild. Dan is deze ontsteking heel vervelend, maar niet erg gevaarlijk. De alvleesklier geneest dan vaak binnen enkele dagen tot weken.
In 10% tot 30% van de gevallen is de ziekte ernstiger en moet je lang in het ziekenhuis behandeld worden. Soms heb je een operatie nodig. Een ernstige alvleesklierontsteking kan gevaarlijk zijn. Sommige mensen overlijden er zelfs aan.
Soms krijg je blijvende schade aan de alvleesklier. Dan heb je chronische alvleesklierontsteking.
Hoe weten we dat je alvleesklierontsteking hebt?
Een alvleesklierontsteking ontstaat vaak plotseling. De huisarts stuurt je dan door naar het ziekenhuis voor verder onderzoek. De dokter in het ziekenhuis vraagt naar je klachten, onderzoekt je bloed en maakt een echografie van de buik.
Wat zijn de oorzaken van alvleesklierontsteking?
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor acute alvleesklierontsteking. De belangrijkste oorzaken zijn:
- Galstenen
- Lange tijd veel alcohol drinken
- Roken
- Medicijnen (als bijwerking)
- Een probleem met doorbloeding
- Een tumor in (de buurt van) de alvleesklier
- Een complicatie van een kijkonderzoek (ERCP)
- Een ongeval waarbij de alvleesklier beschadigd is
- Erfelijkheid (dit is zeldzaam)
- Een aangeboren afwijking van de alvleesklier
Soms is de oorzaak onbekend.
Waar kun je last van hebben bij een acute alvleesklierontsteking?
Dit komt het meeste voor:
- Geelzucht (je huid ziet er geel uit)
- Moeilijk ademen of benauwdheid
- Vochtophopingen in en rond de alvleesklier
- Infecties in en rond de alvleesklier
- Bloedingen uit bloedvaten in en rond de alvleesklier of de milt
- Stilstand van de darmen
Hoe behandelen we een acute alvleesklierontsteking?
Ondersteuning:
Als je een alvleesklierontsteking hebt, moet je meestal in het ziekenhuis blijven. Omdat de meeste alvleesklierontstekingen vanzelf genezen, behandelen we je vaak met pijnstilling en vocht. Dat krijg je via een infuus. De alvleesklier krijgt hiermee rust, dat helpt om te genezen.
Soms is het de eerste dagen moeilijk om te eten. Dan krijg je hulp van een diëtist. Als je minder last hebt, wordt eten weer makkelijker.
Galstenen
Als galstenen de oorzaak zijn van de alvleesklierontsteking is het soms nodig om de galstenen te verwijderen. Dat doen we door middel van een endoscopische behandeling (een soepele slang die via je mond naar binnen gaat) of een operatie. Als dit nodig is, legt je dokter je precies uit wat er gaat gebeuren. Vaak kun je na een paar dagen naar huis. Bij ernstige ontstekingen of als er problemen ontstaat, moet je soms langere tijd in het ziekenhuis blijven.
Vochtophopingen
Soms ontstaan er vochtophopingen in en rond de alvleesklier. Na ongeveer een week kan er een soort vlies rondom dit vocht groeien. Als je last hebt van deze vochtophopingen, als ze erg groot zijn of als er een ontsteking in ontstaat, dan moeten we het vocht weg laten lopen. Dat heet drainage. Voor het behandelen van deze vochtophopingen werken we samen met het Catharina ziekenhuis in Eindhoven en het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven. Daar werken dokters die gespecialiseerd zijn in deze drainage. Als je deze behandeling nodig hebt, geeft je dokter je hier meer informatie over.
Adviezen voor als je weer naar huis mag
Leefregels
Het advies is: drink geen alcohol en rook niet. Ook als de ontsteking hierdoor niet is veroorzaakt. Door alcohol en roken kun je nieuwe ontstekingen krijgen. Verder is het belangrijk dat je gezond en niet te vet eet. Een diëtist kan je helpen met een persoonlijk voedingsadvies.
Klachten
Krijg je weer last van je buik, of worden je klachten erger nadat je weer thuis bent uit het ziekenhuis? Krijg je onverwacht hoge koorts? Bel dan de polikliniek maag-darm-leverziekten (MDL) van het Anna Ziekenhuis. Telefoonnummer: 040 286 4892.
Meer informatie?
Voor meer informatie zie ook:
